Korea Coal Corporation Хотгор шанагын нүүрсний уурхайгаа зарах боломжоо алджээ

Korea Coal Corporation (KCC) Монгол дахь Хотгор шанагын нүүрсний уурхайг анхны үнээсээ 2.3 дахин өндөр үнээр худалдан авах санал ирсэн ч зарж чадаагүй. Боломжит худалдан авагч гэрээнд хурдан гарын үсэг зурахыг хүсч байсан ч тухайн үеийн удирдлага итгэлцэл алдагдсан гэсэн шалтгаанаар үйл явцыг хойшлуулсан. Есөн жил хаагдсан Хотгор шанагын уурхайг нөөцийн дипломат ажиллагаа бүтэлгүйтсэний тод жишээ гэж үздэг.

Ардын хүчний намын хууль тогтоогч Ли Жон Бэгийн энэ сарын 20-ны өдөр мэдээлснээр, Солонгосын нүүрсний корпораци өнгөрсөн оны тавдугаар сард Хятадын хөрөнгө оруулагчаас Хотгор шанага уурхайн Солонгосын эзэмшиж буй бүх хувийг авах сонирхолтой байгаа тухай мэдээлэл авсан байна.

Худалдан авагчийн санал ойролцоогоор 25.5 тэрбум вон байсан нь 2011 оны анхны худалдан авалтын үнээс (10.9 тэрбум вон) 2.34 дахин их юм. Худалдан авагч нь мөн Монголын талын хувийг эзэмшихэд туслалцаа үзүүлсний хариуд удирдлагын эрхийн урамшуулал хэлбэрээр хэдэн тэрбум воны санал тавьсан аж.

Энэ нь бүтэлгүйтсэн баялгийн бүтээн байгуулалтын төслийг таатай нөхцөлөөр татан буулгах боломж байж болох байсан ч борлуулалтын хэлэлцээр зогссон. Энэ нь тухайн үеийн удирдлагуудын идэвхгүй хандлага, тэр дундаа худалдан авагчтай уулзахаас татгалзсантай холбоотой. Төлөөлөгч Лигийн ажлын албаны мэдээлснээр, худалдан авагч тал өнгөрсөн оны тавдугаар сард дор хаяж хоёр удаа шийдвэр гаргагчидтай уулзах хүсэлт тавьсан боловч тухайн үеийн удирдлагууд хувьцааны борлуулалтын талаар гаднын хүмүүстэй холбоо барьж чадахгүй гэдгээ мэдэгдэн татгалзсан байна.

Энэ талаар салбарын хүний хэлснээр, "Худалдан авагч нь Korea Coal Corporation-ийн борлуулалтыг чин сэтгэлээсээ хийсэн гэдэгт эргэлзсэн байх" гэжээ.

Хотгор шанага уурхайн төслийг Солонгосын нүүрсний корпораци (KOKO) хилийн чанад дахь нөөцийг хөгжүүлэх ажлын хүрээнд 2010 онд эхлүүлсэн. Тус корпораци нь NRD, Sunjin нартай хамтран "Hanmong Energy Development"-ийг байгуулж, 10 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж, Хотгор шанагын уурхайн 51 хувийг эзэмшиж байжээ. Тухайн үед тус корпораци 540 сая тоннын нөөцтэй, 130 их наяд воны эдийн засагтай Монголын хамгийн том ил уурхай болно гэж мэдэгдэж байсан.

Гэвч төслийг хэрэгжүүлэх явцад Хотгор шанагын уурхайг ашиглах нь бараг боломжгүй болох нь тогтоогдсон. Монголын баруун хойд хэсэгт байрлах энэ газар авто зам, төмөр замын дэд бүтэцгүй, ажилчин олоход хэцүү байсан. Улмаар тус уурхай 2016 онд олборлолтоо зогсоож, KOKO 2022 онд өөрийн эзэмшлийн хувиа зарах үйл явцыг эхлүүлсэн. 2022 онд нэгэн зөвлөх компани Хотгор шанага уурхайг бүхэлд нь ердөө 870 сая воноор үнэлжээ.

Энэ байдлыг харгалзан үзээд тус компани 25.5 тэрбум воны худалдан авах саналыг яагаад идэвхтэй хэрэгжүүлээгүйг ойлгоход хэцүү байгааг салбарынхан онцолж байна. Тодруулбал, үйл ажиллагаа нь дуусаж байгаа Солонгосын нүүрсний корпораци 2.441 их наяд воны өртэй, жилийн хүүгийн зардал нь 87.4 тэрбум вонтой байсан нь санхүүгийн бүтцийн өөрчлөлт хийх зайлшгүй шаардлагатай болсон.

Лигийн төлөөлөгчийн газрын мэдээлснээр, 25.5 тэрбум воны худалдан авах саналаас гадна өнгөрсөн оны эхний хагаст Монгол, Хятадын хөрөнгө оруулалтаар гурван удаа худалдан авах санал иржээ. Саналууд нь 12 тэрбум воноос 20 тэрбум воны хооронд хэлбэлзэж байгаа нь 2022 оны хувьцааны үнэлгээ төдийгүй анхны худалдан авалтын үнээс давсан байна. Энэ нь хортой хөрөнгийг таатай үнээр татан буулгах өргөн боломж байсныг харуулж байна. Төлөөлөгч Ли "Боломж гарч ирсэн ч хортой хөрөнгө зарах боломж алдагдсан. Энэ нь Солонгосын нүүрсний корпорацын өрийн дарамт их байгаа тул илүү нягт нямбай шалгах ёстой" гэж мэдэгдэв.

Удирдлагын зүгээс тухайн үед борлуулалтын үйл явцыг идэвхтэй явуулахгүй байгаа шалтгаан нь "хувьцаа эзэмшигчдийн хүлээгдэж буй асуудлуудыг нэн тэргүүнд тавих" байсан. 2018 онд Хотгор шанагын борлуулалт эхлэхээс өмнө Korea Coal Corporation (KOKO) нь Hanmong Energy Development-ийн өөр нэг хувьцаа эзэмшигч BL Pharmtech-тэй хөрөнгө худалдсан тохиолдолд нэн тэргүүнд хуваарилах гэрээ байгуулсан. Энэхүү гэрээнд Korea Coal Corporation нь BL Pharmtech компанитай үргэлжилсэн бүх маргааныг цуцалж, хөрөнгө зарсан тохиолдолд Hanmong Energy Development-ийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг нэн тэргүүнд төлнө гэж үндэслэлгүй заасан. Энэхүү гэрээг хэрэгжүүлбэл Korea Coal Corporation-д эзлэх хувь хэмжээг энгийн хөрөнгийн харьцааны тооцоотой харьцуулахад ойролцоогоор 3.4 тэрбум воноор бууруулна. Зарим хүмүүс энэхүү гэрээний дагуу борлуулалтыг үргэлжлүүлэх нь ирээдүйд итгэлийг эвдсэн гэх гомдол гарахад хүргэж болзошгүй гэж маргаж байна. BL Pharmtech бол NRD-ийн хувьцааг авсан компани юм.

Тухайн үеийн удирдлага шинэчилсэн борлуулалтын төлөвлөгөөгөө Төлөөлөн удирдах зөвлөлд тайлагнасан. Өнгөрсөн оны долоодугаар сард “Korea Coal” корпорациас ТУЗ-д өргөн барьсан анхны борлуулалтын төлөвлөгөөнд борлуулалтын хэлэлцээнд тэргүүлэгч менежерийг сонгон, дараа нь хувьцаа эзэмшигчдийн дунд хэлэлцээ хийх зэрэг багтсан. Энэхүү төлөвлөгөө нь борлуулалтын хэлэлцээр, хувьцаа эзэмшигчдийн зөвлөгөөг нэгэн зэрэг явуулах замаар үйл явцыг хурдасгах зорилготой байв. Гэвч өнгөрсөн наймдугаар сард шинэчилсэн төлөвлөгөөг “Кореа коал” корпорацийн ТУЗ-д өргөн барьж, хувь нийлүүлэгчдийн зөвшилцөлд хамрагдсаны дараа тэргүүлэгч менежерийг сонгох санал гаргасан. Хэдэн сар үргэлжилдэг хувьцаа эзэмшигчдийн хэлэлцээрийг эхлээд дуусгах ёстой тул борлуулалтын хэлэлцээр зайлшгүй хойшлогддог. Эдгээр журам удааширч байгаа ч өнгөрсөн оны сүүлийн хагасаас хойш олон улсын зах зээлд түүхий эдийн үнэ буурсан нь худалдан авагчдын гүйлгээ хийх сонирхлыг унтраасан байна.

Эх сурвалж: Yonhap News